Thất bại có được “chào đón” trong tư duy phát triển?
Con nên học cách đối diện với chiến thắng như thế nào?
Bài viết có trích sách "Nghiện giấc mơ - Bơ lối mòn" của tác giả Nguyễn Chí Hiếu, đi kèm với lời gợi từ EDU359.
Tư duy phát triển (growth mindset) và Tư duy cố định (fixed mindset)
Tư duy phát triển (growth mindset) là niềm tin rằng nỗ lực sẽ giúp bản thân phát triển từng ngày, bất kể rằng xuất phát điểm của ta có thuận lợi hay không, bất kể rằng ta có tự nhận định là mình thuộc nhóm “thông minh bẩm sinh” hay phải “cần cù bù thông minh”.
Khác với tư duy phát triển (lưu ý là “khác”, chứ không hẳn là “đối lập”), tư duy cố định (fixed mindset) là niềm tin rằng khả năng của một người phụ thuộc vào trí thông minh của họ, và trí thông minh này thì được định sẵn và không thay đổi được.
/Trích sách "Nghiện giấc mơ - Bơ lối mòn" của tác giả Nguyễn Chí Hiếu (tiêu đề in hoa do người biên soạn gợi mở)/
HÌNH HÀI CỦA THẤT BẠI
Chính “bóng ma thất bại” khiến tụi nhỏ sống những ngày tháng tưởng chừng như bầu trời sụp đổ, cứ nghĩ rằng mọi thứ là một dấu chấm hết thay vì chỉ là...dấu ba chấm. Chỉ khi nào chúng ta gỡ bỏ, xé đi tất cả những cái tiêu cực ấy ra khỏi tâm trí của tụi nhỏ, chúng mới thật sự được thấy những gì đằng sau mỗi thất bại.
Thay vì những ánh mắt dò xét hay khinh khi, chúng sẽ cảm nhận những trái tim bao dung và đồng cảm.
Thay vì những vũng nước tối mịt mờ, chúng sẽ chợt thấy ánh trăng bạc hoặc ánh đèn từ một ngọn hải đăng.
Thay vì những vòng xoay loanh quanh, chúng sẽ nhìn ra một lối thoát.
Thay vì hoang mang trước tất cả những gì diễn ra xung quanh, chúng sẽ tìm thấy chính mình và chắt lọc giá trị của bản thân - những giá trị mà không có một lá thư từ chối nào trên đời nào có thể đập tan hay gôm tẩy!
- - - - - -
Lời từ EDU359:
Trước ngưỡng cửa các kỳ thi, nỗi lo lắng của các Con có hình hài như thế nào? Chúng có đang gào lên những câu na ná như:
Nếu được trường top nhận, tôi sẽ là một ai đó; còn nếu bị từ chối thì bỗng chốc, tôi chẳng là ai
(Nguyễn Chí Hiếu, trích “Nghiện giấc mơ - Bơ lối mòn”, trang 177)?
Hãy giúp Con bình tĩnh “trấn áp” những tiếng “gào” đó, Cha Mẹ và Thầy Cô nhé.
/Trích sách "Nghiện giấc mơ - Bơ lối mòn" của tác giả Nguyễn Chí Hiếu (tiêu đề in hoa do người biên soạn gợi mở)/
CHIẾC BẪY MANG TÊN “THÀNH CÔNG”
Cánh cửa nào cũng là cánh cửa, là lối đi, là cơ hội. Bước qua được là một chuyện, đi tiếp thế nào là một chuyện khác - còn quan trọng gấp chục lần cái bước chân qua cửa đầu tiên ấy. Đằng sau mỗi cánh cửa ta bước qua là bao nhiêu cánh cửa khác, khó mở hơn gấp nhiều lần, và chìa khóa nhiều khi phải do chính chúng ta tự thiết kế, chứ không có ai đặt sẵn vào tay mình.
Một điều đơn giản thôi: bước vào cánh cửa nào không quan trọng, bởi chỉ cần có growth mindset, các em sẽ đi rất xa. Hãy tin như vậy. Vì khi các em đánh mất niềm tin đó, có thể chính các em đã tự đặt dấu chấm hết cho những cơ hội đang chờ mình trong tương lai, đã tự tay đóng sầm những cánh cửa còn chưa kịp hé mở.
- - - - - -
Lời từ EDU359:
Đôi khi, ngủ quên trên chiến thắng lại là cách nhanh nhất để ngăn Con phát triển.
Con có thể đã rất nỗ lực để đạt được một điều gì đó. Ta hãy công nhận cố gắng của Con, nhưng đừng “ru ngủ” Con về chiến thắng ấy mãi.
KẾT
ĐỪNG nuôi dưỡng những nỗi sợ thất bại trong Con
ĐỪNG mãi vỗ về Con về những chiến thắng
HÃY giúp Con nhận ra rằng thất bại hay chiến thắng chỉ mang tính tạm thời
HÃY cùng Con nghĩ ra cách khắc phục yếu điểm/cải thiện chiến thắng hiện tại
Cùng tham khảo thêm một số ví dụ cách động viên Con trong 02 hình dưới đây (*)
[*Nguồn: https://www.stem.org.uk/system/files/community-resources/2016/06/DweckEducationWeek.pdf
*Biên dịch: IEG Foundation]
*Đọc thêm:
