top of page

5 Cách Để Nhớ Lâu Những Gì Bạn Đã Học

Hãy áp dụng năm kỹ thuật học tập chủ động này ngay hôm nay để ghi nhớ những thông tin cần thiết giúp bạn vượt qua bài kiểm tra.

Khi là một sinh viên, bạn được yêu cầu phải tiếp thu rất nhiều thông tin, và bạn không chỉ ghi nhớ những thông tin đó để thi qua môn mà còn cần chúng để xây dựng nền tảng kiến ​​thức và sự nghiệp tương lai. Tuy nhiên, việc ghi nhớ những gì bạn đã học khá thử thách, đặc biệt là nếu bạn vẫn chưa biết phương pháp học tập nào là tốt nhất cho mình.

Tin tốt là không có cách đúng nhất để học và ghi nhớ thông tin. Nhưng để học tập hiệu quả hơn, bạn cần phải nỗ lực để đảm bảo những gì bạn đang học mang tính hấp dẫn, cá nhân và đa giác quan.

Để tìm hiểu thêm, chúng tôi đã trao đổi với Tiến sĩ Tracey Tokuhama-Espinosa, một nhà nghiên cứu giáo dục giảng dạy môn "Khoa học thần kinh về học tập" tại Trường hè Harvard, về cách các kỹ thuật học tập chủ động khác nhau có thể giúp bạn ghi nhớ tốt hơn thông tin đã học trên lớp.

Sau đây là một số lời khuyên về cách học tập hiệu quả hơn và tạo ra các chiến lược và môi trường phù hợp nhất với bạn.

Xem xét lại cách tiếp cận của bạn đối với việc ghi nhớ kiến ​​thức

Tiến sĩ Tracey Tokuhama-Espinosa (ngoài cùng bên phải) đang giảng dạy lớp “Khoa học thần kinh về học tập”.
Tiến sĩ Tracey Tokuhama-Espinosa (ngoài cùng bên phải) đang giảng dạy lớp “Khoa học thần kinh về học tập”.

Tiến sĩ Tokuhama-Espinosa chia sẻ rằng khi nói đến việc ghi nhớ một kiến thức cụ thể bạn học được trong lớp, thật ra có 2 câu hỏi mà chúng ta cần trả lời. Thứ nhất là: “Làm thế nào để khiến thông tin này trở nên có ý nghĩa và giúp não của bạn ghi nhớ nó?”, và thứ hai là:  “Làm thế nào để bạn truy xuất thông tin này trong một bối cảnh mới?

Bà nói thêm rằng phép thử cuối cùng của việc học là sử dụng thông tin trong một bối cảnh mới, chứ không chỉ thực hành trong bối cảnh lớp học như ghi nhớ thông tin hoặc từ vựng chỉ để làm tốt trong một bài kiểm tra.

Thay vào đó, khả năng ghi nhớ những gì bạn học bắt đầu bằng "một sự thay đổi thái độ lâu dài về việc đầu tư và tự phê bình việc học".

Tokuhama-Espinosa nhấn mạnh một cách tiếp cận hiệu quả hơn đối với việc học bắt nguồn từ khái niệm "Hiểu rõ bản thân" của người Hy Lạp cổ đại. Bà khuyên chúng ta nên xem xét lối sống và thói quen của mình để tìm ra điểm mạnh và điểm yếu để tối ưu hóa khả năng ghi nhớ kiến ​​thức của bạn tốt hơn.

“Hãy hiểu rõ bản thân đủ để biết mình cần gì ngay lúc này. Bạn chỉ cần ngủ nhiều hơn để ghi nhớ tốt hơn? Hay bạn cần đọc nhiều hơn nữa? Bạn cần ăn uống tốt hơn? Hay bạn cần làm việc với bạn bè?” Đó chính là cân nhắc những điều chỉnh lâu dài. Làm thế nào bạn có thể thay đổi thói quen cơ bản của mình về cách tiếp cận việc học trong suốt cuộc đời?"

Bộ não của bạn sẽ thích học thông qua tất cả các giác quan của bạn. Càng nhiều thông tin đầu vào, càng tốt. - Tiến sĩ Tracey Tokuhama-Espinosa

Cách tiếp cận học tập đa giác quan

Theo Johns Hopkins, khi chúng ta học một điều gì đó mới, chúng ta hình thành các kết nối giữa các tế bào thần kinh trong não, tạo ra các mạch mới giữa các tế bào thần kinh và "lập lại bản đồ" não. Não càng tiếp xúc nhiều với thông tin, hành động hoặc sự kiện thì kết nối càng mạnh. Đây là lý do tại sao bạn càng thực hành nhiều thì bạn càng giỏi.

Tuy nhiên, quan niệm cho rằng mỗi người đều có một phong cách học tập cụ thể phù hợp nhất với mình - thị giác (visual), thính giác (auditory), đọc (reading) hoặc vận động (kinesthetic), thường được gọi là VARK - không còn được cộng đồng giáo dục ngày nay ủng hộ nữa. Thay vào đó, đó là áp dụng phương pháp tiếp cận đa giác quan.

Tokuhama-Espinosa cho biết: "Bộ não của bạn sẽ thích học thông qua tất cả các giác quan. Càng tiếp nhận nhiều thông tin thì càng tốt. Trên thực tế, việc học một khái niệm thông qua nhiều giác quan rất tuyệt vời vì nó củng cố các đường dẫn thần kinh khác nhau trong não của bạn".

Nói cách khác, thay vì tạo ra một con đường để tiếp cận kiến ​​thức, bạn đang tạo ra nhiều con đường để truy xuất kiến thức đó hơn. Việc đa dạng hóa các con đường này giúp củng cố thông tin theo nhiều cách, và cải thiện khả năng nhớ lại.

Trải nghiệm học tập đa giác quan

Để mang đến cho học sinh những cơ hội học tập tốt nhất, giáo viên có thể xây dựng lớp học của mình bằng các hoạt động đa giác quan bao gồm các cuộc thảo luận nhóm lớn hoặc nhỏ hoặc học tập cá nhân. Thầy cô cũng có thể tạo cơ hội để học sinh có thời gian chiêm nghiệm cá nhân về những gì đang được dạy rồi thảo luận về những suy ngẫm này trong một nhóm nhỏ. Giáo viên hoặc người lãnh đạo nhóm khác có thể ghi những phát hiện đó lên bảng trắng và sau đó cùng cả lớp thảo luận về tất cả các quan điểm này.

Tại sao quyền tự chủ của học sinh lại quan trọng

Nhưng nếu bạn chỉ học từ bài giảng và không trải nghiệm những hoạt động đa giác quan được đề cập ở trên thì sao? Khả năng học tài liệu của học sinh không nên chỉ phụ thuộc vào cách giáo viên giảng dạy. Thay vào đó, học sinh nên tự kiểm soát trải nghiệm học tập của mình.

"Quyền tự chủ rất quan trọng", Tokuhama-Espinosa khẳng định.. "Sinh viên phải trở nên tự chủ hơn nhiều trong quá trình học tập cũng như trong cách họ tự đánh giá bản thân". 

Trong trường hợp này, sinh viên có thể cần tạo ra các cơ hội đa giác quan cho bản thân để nhớ lâu hơn những gì họ đã học, dựa trên loại hoạt động phù hợp nhất với họ, chẳng hạn như ghi chú, thi thử hoặc dạy lại cho người khác.

Cách làm cho việc học trở nên có thể áp dụng và mang tính cá nhân

Cách tốt nhất để ghi nhớ những gì bạn đã học là làm cho những gì bạn đang học trở nên có thể áp dụng vào cuộc sống và có liên hệ đối với cá nhân bạn. 

Ví dụ, việc đọc Shakespeare có vẻ xa lạ với bạn, nhưng bạn có thể thấy rằng niềm đam mê và thử thách của các nhân vật rất gần gũi với cuộc sống. Hoặc, nếu việc học lịch sử có vẻ nhàm chán, hãy tìm kiếm những hàm ý về văn hóa hoặc xã hội có thể giúp bạn hiểu được điều tương tự ngày nay. 

Tokuhama-Espinosa cho biết: "Đó là cùng một khái niệm, nhưng bạn tiếp cận nó theo những con đường khác nhau trong não". "Vì vậy, nếu bạn có thể tự giúp mình tìm thấy mối liên hệ cá nhân đó, bạn sẽ tăng khả năng nhớ lại được nó".

5 kỹ thuật học tập chủ động bạn có thể sử dụng ngay hôm nay

“Mọi quá trình học tập đều phụ thuộc vào hệ thống ghi nhớ và khả năng tập trung tốt”, Tokuhama-Espinosa nói. “Vì vậy, bất cứ điều gì bạn làm để tăng cường trí nhớ hoặc khả năng tập trung đều sẽ tăng khả năng học tập”. 

Làm thế nào bạn có thể tự mình học và tăng cơ hội ghi nhớ những gì bạn đọc, thảo luận hoặc nghe trong lớp? Sau đây là một số phương pháp và kỹ thuật tốt nhất mà bạn có thể áp dụng ngay hôm nay.

1. Lặp lại ngắt quãng (Spaced Repetition)

Lặp lại ngắt quãng là phương pháp ôn lại những gì bạn đã học theo các khoảng thời gian nhất định, giúp củng cố các khái niệm trong não và đào sâu các đường dẫn thần kinh. 

“Khi bạn luyện tập, bạn sẽ tăng tốc độ nhớ lại thông tin vì bạn tăng cường bao myelin, giúp tín hiệu thần kinh di chuyển nhanh hơn”, theo tiến sĩ Tokuhama-Espinosa. Bà cũng khuyên rằng khái niệm càng phức tạp thì bạn càng cần kéo dài khoảng cách thời gian giữa các lần ôn tập.

2. Bài kiểm tra thực hành và bài thi thử (Practice Tests and Low-stakes Testing)

Học sinh cũng có thể sử dụng bài kiểm tra thực hành để củng cố các khái niệm, cho dù là ở địa điểm tổ chức thi thử hay ở nhà với các bài kiểm tra thực hành được tạo sẵn. Sinh viên thậm chí có thể tự tạo bài kiểm tra bằng cách hỏi giáo viên của mình sẽ đưa những gì vào bài kiểm tra và sau đó trả lời những câu hỏi đó.

Bài thi thử ít rủi ro có thể đơn giản là một bài kiểm tra về tài liệu vừa học gần đây để củng cố các khái niệm và kiến ​​thức cốt lõi.

3. Dạy người khác (Teaching Others)

Một cách khác để kiểm tra khả năng ghi nhớ hoặc thực hành những gì bạn đã học là dạy cho người khác. Điều này đòi hỏi bạn phải hiểu khái niệm đủ rõ để diễn đạt bằng lời của riêng mình. Thực hành giải thích kiến ​​thức mới học được cho người khác thông qua bài thuyết trình chính thức trên lớp hoặc thông qua bài tập khi học cùng bạn bè hoặc khi tự học.

4. Ghi chép chủ động (Active Note-taking)

Nếu bạn muốn theo dõi và ôn tập tốt hơn các khái niệm đã học trên lớp, hãy cân nhắc áp dụng phương pháp chủ động hơn đối với các kỹ năng ghi chép của mình. Một số loại ghi chép khác nhau bao gồm:

  • Ghi chú Cornell: Phương pháp này cho phép bạn xem các khái niệm cấp cao hơn bằng cách viết các câu hỏi, kết nối và mẫu bên cạnh các ghi chú chi tiết của bạn.

  • Lập dàn ý: Ghi chép bằng cách chuyển thông tin lớp học thành danh sách thông tin, có tiêu đề, tiêu đề phụ và dấu đầu dòng.

  • Lập bản đồ: Tạo bản đồ các khái niệm từ lớp học và cách chúng liên quan đến nhau.

  • Ghi chú dạng 1 câu: Viết một câu cho mỗi điểm chính mà bạn muốn ghi nhớ.

Tất nhiên, hệ thống ghi chép tốt nhất là hệ thống phù hợp nhất với bạn (và bạn có thể tìm hiểu thêm tại tài nguyên "Ghi chép" của Trung tâm tài nguyên học thuật Harvard).

5. Tiếp nhận và áp dụng phản hồi (Receiving and Applying Feedback)

Một kỹ thuật học tập chủ động khác là lắng nghe phản hồi bạn nhận được và áp dụng vào các bài tập trong tương lai. Thay vì bị hiểu là điều gì đó tiêu cực, phản hồi là một cách để xem xét quy trình hiện tại của bạn và tự hỏi bạn có thể làm gì khác vào lần tới. 

“Một trong những cách tốt nhất để học là dành thời gian để đánh giá những gì bạn đã không làm hoặc những gì bạn đã không dành thời gian”, cô nói.

Môi trường nào là tốt nhất để duy trì khả năng học tập?

Ngoài các phương pháp trên, việc học tập được thực hiện tốt nhất trong môi trường phù hợp. Nhưng môi trường phù hợp với bạn có thể khác với môi trường phù hợp của người khác.

Tokuhama-Espinosa giải thích rằng khi được hỏi lần đầu về môi trường học tập lý tưởng của mình, học sinh thường nói rằng họ học tốt nhất sau khi uống một tách cà phê, sau khi tập luyện hoặc ở một nơi yên tĩnh.

Tuy nhiên, sau khi tìm hiểu thêm về phong cách học tập độc đáo của mình, học sinh nhận ra rằng cách học tốt nhất của họ là lắng nghe quan điểm của người khác về cùng một chủ đề, ghi chép bằng tay hoặc thông qua các phương pháp chủ động hơn khác.

"Đôi khi bạn cần ở trong một không gian ồn ào, náo nhiệt và làm việc của mình và cảm thấy như mình là một phần của điều gì đó. Những lúc khác, bạn cần phải im lặng. Và điều đó không sao cả", Tokuhama-Espinosa nói. "Những người khác nhau cần những thứ khác nhau vào những thời điểm khác nhau để đạt được cùng một mục tiêu. Vì vậy, hãy hiểu rõ hơn về bản thân mình. Tôi nghĩ đó là chìa khóa".

Biên dịch bởi Ban biên tập IEG Foundation


Comments


IEG Foundation 

Quỹ phát triển Giáo dục IEG Foundation là một doanh nghiệp xã hội phục vụ cho sứ mệnh lan toả giá trị giáo dục đến gần hơn với tất cả mọi người.

​Đồng hành cùng chúng tôi

Lan toả giá trị giáo dục

Địa chỉ

  • 128 Nguyễn Thái Học, Phường Điện Biên Phủ, Quận Ba Đình, TP. Hà Nội

  • 112 Cao Thắng, Phường 4, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh

Email

Kết nối

Theo dõi kênh Facebook

  • White Facebook Icon

© 2023 by IEG FOUNDATION. All rights reserved.

bottom of page