5 cách để nhìn nhận đúng đắn giá trị bản thân lâu dài
Mọi người đều mong muốn giá trị bản thân được đề cao - nhưng việc nuôi dưỡng nó lại khó khăn hơn hơn chúng ta tưởng. Nhà tâm lý học Guy Winch đã lí giải điều này - và miêu tả một số phương pháp mà chúng ta có thể ứng dụng để phát triển bản thân.
1. Sử dụng những câu khẳng định một cách phù hợp.
Những câu khẳng định tích cực như “Tôi sắp thành công rồi!” cực kỳ phổ biến, nhưng chúng có một vấn đề nghiêm trọng - chúng dễ khiến những người đánh giá thấp giá trị bản thân (self-worth) cảm thấy không thoải mái. Vì sao? Bởi vì khi ta đánh giá thấp giá trị bản thân, những tuyên bố như vậy chỉ đơn thuần là đi ngược lại với suy nghĩ hiện có của chúng ta.
Trớ trêu thay, những lời khẳng định kiểu như thế này lại linh nghiệm với một nhóm nhỏ những người đánh giá cao giá trị bản thân. Để những lời nói thế này phát huy tác dụng khi sự tự tin của bạn đang bị lung lay, hãy điều chỉnh để chúng dễ nghe hơn. Ví dụ: Hãy thử thay đổi câu nói "Tôi sắp thành công rồi!" thành "Tôi sẽ kiên trì cho đến khi thành công!"
2. Xác định chính xác thực lực của bạn và phát triển chúng
Sự tự tin vào giá trị bản thân được xây dựng bằng cách thể hiện những khả năng cũng như thành tích rõ rệt ở bất kì lĩnh vực nào của cuộc sống.
Nếu bạn tự hào mình là một đầu bếp giỏi, hãy thử tổ chức những bữa tiệc. Nếu bạn chạy rất nhanh, hãy đăng ký các cuộc thi marathon và kiên trì tập luyện để đạt giải.
Tóm lại, hãy tìm ra những điểm mạnh cốt lõi của bạn và tìm ra những cơ hội cũng như nghề nghiệp làm nổi bật điểm mạnh của mình.
3. Học cách chấp nhận những lời khen
Khi chúng ta cảm thấy thất vọng ở bản thân, chúng ta có xu hướng từ chối những lời khen ngợi nhiều hơn - mặc dù đó là lúc chúng ta cần chúng nhất. Vì vậy, hãy đặt cho mình mục tiêu là chấp nhận những lời khen khi bạn nhận được chúng, ngay cả khi chúng có thể khiến bạn khó chịu.
Cách tốt nhất để tránh những phản ứng quá khích khi gạt đi những lời khen ngợi là chuẩn bị những câu trả lời đơn giản để ta có thể nhanh chóng sử dụng một cách bất ngờ ở bất kì một thời điểm nào khi cần thiết (Ví dụ: “Cảm ơn bạn nhé!” hoặc “Bạn thật tốt khi nói vậy!”). Dần dần, những thôi thúc từ chối hay bác bỏ những lời khen ngợi sẽ nhạt dần - đó cũng là một dấu hiệu tốt thể hiện sự tự tin vào giá trị bản thân của bạn đã tăng lên.
4. Ngừng hành động tự phê bình và khích lệ lòng tự ái
Thật không may, khi sự tự trọng của chúng ta thấp, chúng ta có thể tự cảm nhận bản thân đầy tiêu cực đi thông qua việc tự phê bình. Vì mục tiêu của chúng ta là nâng cao sự tự tin vào giá trị bản thân, ta cần phải thay thế việc tự phê bình (Hành động này dường như vô nghĩa, ngay cả khi ta bị thôi thúc để thực hiện) bằng lòng tự ái.
Cụ thể hơn, bất cứ khi nào bạn tự phê phán mình hãy tự hỏi bản thân, bạn sẽ nói gì với một người bạn thân yêu nếu như họ ở trong hoàn cảnh của bạn (Chúng ta có xu hướng cảm thông với bạn bè hơn là với chính mình) và hướng những suy nghĩ đó đến bản thân. Làm như vậy sẽ tránh làm tổn hại đến sự tự tin vào giá trị bản thân của bạn và thay vào đó, giúp gia tăng sự tự tin hơn nữa ở bạn.
5. Khẳng định giá trị thực của bạn
Bài tập sau đây đã được chứng minh là giúp vực dậy sự tự tin vào giá trị bản thân ở bạn sau khi nó gây ra một sự tranh cãi: Lập danh sách những phẩm chất bạn sở hữu mà có giá trị trong một hoàn cảnh nào đấy.
Ví dụ, nếu bạn bị từ chối bởi một người, hãy liệt kê những phẩm chất cho thấy bạn sẽ là một người bạn tốt (Ví dụ: Trung thành hoặc luôn sẵn sàng giúp đỡ đối phương); Nếu bạn chưa được thăng tiến trong công việc, hãy liệt kê những phẩm chất cho thấy bạn đang là một nhân viên có thực lực (bạn có tinh thần làm việc tốt hoặc có trách nhiệm). Sau khi liệt kê, hãy chọn một trong những điều bạn đã viết và viết một bài tự phản tỉnh ngắn (Từ một đến hai đoạn) về lý do tại sao đức tính ấy lại có giá trị đáng được tôn trọng trong tương lai. Hãy thực hiện bài tập này mỗi ngày suốt một tuần hoặc bất cứ khi nào bạn cần vực dậy sự tự tin vào giá trị bản thân.
Điểm mấu chốt là cải thiện sự tự tin vào giá trị bản thân cần một sự chịu khó, vì nó nằm ở việc phát triển và duy trì những đặc tính cảm xúc tích cực và khi làm như vậy, đặc biệt là phải làm đúng cách, bạn sẽ nhận lại nhiều lợi ích lớn về mặt tinh thần và tâm lý cho bản thân.
Source: 5 ways to build lasting self-esteem | (ted.com)
Biên dịch: IEG Foundation
